Ouderdomsklachten / Geriatrische klachten

Wat zijn ouderdom of geriatrische klachten?

Naarmate u ouder wordt kan dit gepaard gaan met diverse klachten. Deze klachten worden in de fysiotherapie geriatrische klachten genoemd. Dit kunnen klachten zijn op het gebied van de mobiliteit, kracht, coördinatie maar bijvoorbeeld ook cognitie.

Daarnaast kan veroudering gepaard gaan met aandoeningen zoals artrose, osteoporose, balansstoornissen of neurologische problemen zoals de ziekte van Parkinson of een beroerte. 

Oorzaak:

De oorzaken van geriatrische klachten zijn vaak het gevolg van het natuurlijke verouderingsproces, waarbij verschillende systemen in het lichaam minder efficiënt gaan functioneren.

Verschillende soorten geriatrische klachten:

Geriatrische klachten kunnen op verschillende manieren tot uiting komen:

1. Lichamelijke achteruitgang

• Spier- en botverlies: Naarmate we ouder worden, verliezen we spiermassa en botdichtheid, wat leidt tot een verhoogd risico op vallen, breuken en mobiliteitsproblemen.
• Verminderde elasticiteit van de bloedvaten: De doorbloeding van weefsels neemt af, wat kan bijdragen aan hart- en vaatziekten.
• Achteruitgang van zintuigen: Het zicht, gehoor en de tastzin kunnen verslechteren, wat communicatieproblemen of moeilijkheden in de dagelijkse activiteiten veroorzaakt.

2. Cognitieve achteruitgang

• Geheugenverlies: Veroudering kan gepaard gaan met een afname van cognitieve functies zoals geheugen en concentratie, wat in sommige gevallen kan leiden tot dementie of andere neurologische aandoeningen.
• Veranderde hersenfunctie: Neurologische veranderingen kunnen ook bijdragen aan verminderde cognitieve flexibiliteit en traagheid in het verwerken van informatie. Een voorbeeld hiervan is dementie.

3. Chronische ziekten

• Multimorbiditeit: Ouderen hebben vaak meerdere chronische aandoeningen tegelijk, zoals diabetes, hartfalen, artrose en osteoporose. Deze ziekten verergeren elkaar en maken de behandeling complexer.
• Infecties: Ouderen zijn kwetsbaarder voor infecties door een verzwakt immuunsysteem. Deze kunnen herstel vertragen of complicaties veroorzaken.

4. Medicatiegebruik

• Polyfarmacie: Veel ouderen gebruiken meerdere medicijnen tegelijkertijd, wat kan leiden tot bijwerkingen, interacties en verergering van klachten zoals duizeligheid, vermoeidheid of verminderde eetlust.

5. Psychosociale factoren

• Eenzaamheid en verlies: Psychologische klachten, zoals depressie of angst, kunnen ontstaan door het verlies van een partner, vrienden of onafhankelijkheid. Dit kan leiden tot verminderde motivatie en energie om actief te blijven.
• Verminderde sociale betrokkenheid: Minder sociaal contact kan de cognitieve gezondheid negatief beïnvloeden en bijdragen aan eenzaamheid en depressie.

6. Levensstijl en voeding

• Onvoldoende beweging: Gebrek aan lichamelijke activiteit versnelt de fysieke achteruitgang en verhoogt het risico op chronische ziekten.
• Ongezonde voeding: Een tekort aan essentiële voedingsstoffen zoals eiwitten, vitamines en mineralen kan leiden tot ondervoeding, verlies van spiermassa en verzwakte immuniteit.

Symptomen van het klachtenbeeld:

De symptomen van geriatrische klachten variëren, afhankelijk van het type en de ernst van de aandoening. Veelvoorkomende symptomen zijn:

• Chronische vermoeidheid
• Spierzwakte en evenwichtsproblemen
• Verlies van mobiliteit en coördinatie
• Geheugenproblemen of verwardheid
• Depressieve gevoelens en angst
• Gewichtsverlies of ondervoeding
• Slaapstoornissen
• Moeite met dagelijkse handelingen zoals eten, aankleden of wassen
  

Behandeling met fysiotherapie:

De behandeling bij de fysiotherapeut wordt altijd per individu bekeken. Bij elke patiënt spelen er namelijk andere factoren mee. Ook bij COPD en Astma verschilt de aanpak van persoon tot persoon. 

Bij een bezoek aan de fysiotherapeut wordt eerst, middels een intakegesprek, de klacht in kaart gebracht. Hierbij wordt een inventarisatie gemaakt welke factoren er allemaal een rol spelen. Daarna volgt lichamelijk onderzoek, waarna de klacht verder bekeken / onderzocht wordt. Vervolgens wordt er een behandelplan opgesteld en zal de therapeut uitleg geven over de klacht, prognose en factoren die van invloed zijn.

Fysiotherapie speelt een essentiële rol bij de behandeling van geriatrische klachten. De fysiotherapeut richt zich op het verbeteren van mobiliteit, kracht, balans en coördinatie, waardoor de kans op vallen vermindert en de zelfredzaamheid van de patiënt wordt vergroot.

Voorbeelden van fysiotherapeutische behandelingen kunnen zijn:

• Valpreventie
  Specifieke oefeningen gericht op balans en coördinatie om valincidenten te voorkomen.

• Spierkrachttraining
  Oefeningen om de spierkracht te versterken, met name in de benen en romp, wat essentieel is voor het verbeteren van de mobiliteit.

• Mobiliteitsoefeningen
  Dit helpt om de gewrichten soepel te houden en bevordert het vermogen om dagelijkse taken uit te voeren zonder pijn.

• Ademhalingsoefeningen
  Deze kunnen helpen bij ouderen met ademhalingsproblemen, zoals COPD of astma.

Andere behandelingen bij geriatrische klachten:

Naast fysiotherapie kunnen andere behandelingen en benaderingen worden ingezet, waaronder:

1. Medicatie
   Pijnstillers, ontstekingsremmers of medicatie voor het verbeteren van cognitieve functies, zoals bij dementie.
2. Ergotherapie
   Ergotherapeuten helpen ouderen om dagelijkse activiteiten, zoals aankleden of eten, makkelijker en veiliger uit te voeren.
3. Psychologische begeleiding
   Voor het aanpakken van depressieve klachten, angst of verwerkingsproblematiek. Dit kan ook helpen bij het leren omgaan met verlies en eenzaamheid.

Voedingsadvies
Een diëtist kan helpen met het opstellen van een gebalanceerd voedingsplan om ondervoeding te voorkomen en spierkracht te ondersteunen.