Heupfractuur
Wat is een heupfractuur:
Een heupfractuur is een breuk in het bot van de heup, wat vaak voorkomt bij oudere mensen. Deze fracturen kunnen variëren van een klein scheurtje in het bot tot een volledig gebroken heup.
Anatomie van de heup:
De heup bestaat uit het femur (dijbeen) en het acetabulum (komvormige deel van het bekken). De femurkop past in het acetabulum (kom) om het heupgewricht te vormen. De botten zijn bedekt met een laagje kraakbeen om soepel te bewegen en schokken op te vangen. Rondom het acetabulum (kom) ligt een ring van kraakbeen dat het labrum wordt genoemd. Dit labrum zorgt onder andere voor afsluiting en versteviging van het gewricht door een zuignapfunctie. Daarnaast zijn er ook ligamenten, spieren en pezen die het heupgewricht ondersteunen.
Oorzaak en ontstaanswijze:
Een heupfractuur is een breuk in het bot van de heup, wat vaak voorkomt bij oudere mensen na een val. Deze breuk bevindt zich vaak in het dijbeen gedeelte van de heup.
Verschillende soorten heupfracturen
Er zijn verschillende soorten heup fracturen, waaronder:
- Intracapsulaire fracturen: deze fracturen bevinden zich binnen het heupgewricht en worden vaak veroorzaakt door osteoporose (botontkalking).
- Extracapsulaire fracturen: deze fracturen bevinden zich buiten het heupgewricht en worden vaak veroorzaakt door een val of trauma. Dit is een breuk van de kop van het dijbeen.
- Subtrochantere fracturen: deze fracturen bevinden zich net onder het heupgewricht en worden vaak veroorzaakt door trauma. Dit is een breuk van de schacht van het dijbeen.
Klachten en verschijnselen, symptomen:
Symptomen van heup fractuur kunnen zijn:
- Pijn in de heup of lies
- Niet kunnen lopen of staan
- Zwelling of blauwe plekken rondom de heup
- Kortere beenlengte aan de gebroken zijde
- Het been kan niet naar buiten draaien
Behandeling en herstel:
De behandeling bij de fysiotherapeut wordt altijd per individu bekeken. Bij elke patiënt spelen er namelijk andere factoren mee. Ook bij een heupfractuur verschilt de aanpak van persoon tot persoon.
Bij een bezoek aan de fysiotherapeut wordt eerst, middels een intakegesprek, de klacht in kaart gebracht. Hierbij wordt een inventarisatie gemaakt welke factoren er allemaal een rol spelen. Daarna volgt lichamelijk onderzoek, waarna de klacht verder bekeken / onderzocht wordt. Vervolgens wordt er een behandelplan opgesteld en zal de therapeut uitleg geven over de klacht, prognose en factoren die van invloed zijn.
De behandeling van een heupfractuur hangt af van de ernst van de fractuur. In veel gevallen is chirurgische ingreep noodzakelijk, terwijl in andere gevallen een conservatieve behandeling voldoende kan zijn. Fysiotherapie is een belangrijk onderdeel van de behandeling, aangezien het kan helpen bij het herstellen van de beweeglijkheid en kracht in het getroffen been.
Andere behandelingsopties bij heupfractuur kunnen zijn:
- Pijnbestrijding met medicatie
- Botversterkende medicatie om osteoporose te behandelen
- Hulpmiddelen zoals krukken, rollators en looprekken om te helpen bij het lopen en staan
Het herstel van een heupfractuur kan een langdurig proces zijn, vooral als de fractuur ernstig is en er een operatie nodig is. Het is belangrijk om te begrijpen dat elke persoon anders is en dat het herstel voor iedereen anders kan verlopen. Over het algemeen duurt het herstel na een heupfractuur enkele maanden tot een jaar.
In de eerste weken na de fractuur zal de focus liggen op pijnbestrijding en het voorkomen van complicaties, zoals infecties of bloedstolsels. Als de fractuur operatief behandeld is, kan er sprake zijn van revalidatie in het ziekenhuis of een revalidatiecentrum. Dit kan bestaan uit fysiotherapie, mobilisatie en het opnieuw leren van dagelijkse activiteiten zoals lopen en staan.
Na ontslag uit het ziekenhuis zal het herstelproces thuis worden voortgezet. Fysiotherapie is hierbij vaak essentieel om het herstel van kracht, beweeglijkheid en evenwicht te bevorderen. Ook het gebruik van hulpmiddelen zoals krukken, looprekken of rollators kan nodig zijn om te helpen bij het lopen en het verminderen van het risico op vallen.
Naarmate de tijd vordert, zal de nadruk van de behandeling verschuiven naar het verbeteren van de mobiliteit en het herstellen van de spierkracht in het been. Regelmatige lichaamsbeweging kan hierbij helpen, zoals wandelen, fietsen en zwemmen. Daarnaast kan een gezonde en uitgebalanceerde voeding bijdragen aan een snel herstel.
Over het algemeen is het belangrijk om geduld te hebben tijdens het herstelproces van een heupfractuur. Een volledig herstel kan enkele maanden tot een jaar duren, afhankelijk van de ernst van de fractuur en de gezondheid van de patiënt. Het is belangrijk om de instructies van de arts en de fysiotherapeut op te volgen en regelmatig de voortgang van het herstel te bespreken met de behandelaars.