Osteoporose

Beschrijving van de aandoening:

Osteoporose is een medische aandoening die wordt gekenmerkt door verlies van de botdichtheid en de botkwaliteit, waardoor de botten broos en vatbaar worden voor fracturen (breuken).

Oorzaak en ontstaanswijze van osteoporose:

Normaal gesproken is botweefsel voortdurend in een staat van vernieuwing, waarbij oud bot wordt afgebroken en nieuw bot wordt gevormd. Bij mensen met osteoporose is er echter sprake van een onbalans tussen de afbraak en opbouw van botweefsel, waardoor de botmassa afneemt. Hierdoor staat in eerste instantie osteopenie, dit is het voorstadium van osteoporose. Als de botdichtheid nog verder afneemt, ontstaat uiteindelijk de daadwerkelijke osteoporose. Dit leidt tot een afname van de botmassa en -dichtheid, waardoor de botten kwetsbaarder worden en makkelijker kunnen breken. Er zijn verschillende factoren die kunnen bijdragen aan het ontstaan van osteoporose:

• Leeftijd: Het risico neemt toe met de leeftijd, vooral voor vrouwen na de menopauze
• Geslacht: Vrouwen hebben over het algemeen een hoger risico dan mannen
• Genetica: Familiegeschiedenis van osteoporose kan het risico vergroten
• Hormonale veranderingen: Verminderde oestrogeenproductie bij vrouwen na de menopauze en laag testosteron bij mannen kunnen een rol spelen
• Voeding: Onvoldoende inname van calcium en vitamine D
• Inactieve levensstijl: Gebrek aan lichaamsbeweging kan bijdragen aan botverlies.
• Roken en overmatig alcoholgebruik: Deze gewoonten kunnen het botverlies versnellen
• Medicatie: Sommige medicatie staat erom bekend de botdichtheid aan te tasten

Symptomen osteoporose:

Osteoporose staat bekend als een ‘stille ziekte’, omdat het vaak geen duidelijke symptomen veroorzaakt totdat er zich een fractuur voordoet. Het verlies van de botmassa en de botdichtheid ontwikkelt zich geleidelijk, waardoor de botten fragiel en vatbaar worden voor breuken. Wanneer symptomen uiteindelijk optreden, zijn deze meestal gerelateerd aan botbreuken. Hier zijn enkele mogelijke symptomen en tekenen van osteoporose:

• Botbreuken: Osteoporotische fracturen kunnen optreden bij normale dagelijkse activiteiten en zelfs bij geringe impact. De meest voorkomende breuken zijn de heupen, polsen en wervelkolom
• Rugpijn en verlies van lichaamslengte: Breuken in de wervelkolom (wervelfracturen) kunnen leiden tot chronische rugpijn. Naarmate deze fracturen zich voordoen, kan ook het verlies van lichaamslengte optreden
• Afgeplatte wervels en kyfose: Meerdere wervelfracturen kunnen leiden tot het afvlakken van de wervels en een voorovergebogen houding, die bekendstaat als kyfose.
• Veranderingen in houding: Osteoporotische wervelfracturen kunnen leiden tot een verandering in de houding, zoals een gebogen of afgeronde bovenrug.

Behandeling en herstel van osteoporose:

De behandeling bij de fysiotherapeut wordt altijd per individu bekeken. Bij elke patiënt spelen er namelijk andere factoren mee. Ook bij osteoporose verschilt de aanpak van persoon tot persoon. 

Bij een bezoek aan de fysiotherapeut wordt eerst, middels een intakegesprek, de klacht in kaart gebracht. Hierbij wordt een inventarisatie gemaakt welke factoren er allemaal een rol spelen. Daarna volgt lichamelijk onderzoek, waarna de klacht verder bekeken / onderzocht wordt. Vervolgens wordt er een behandelplan opgesteld en zal de therapeut uitleg geven over de klachten, prognoses en factoren die van invloed zijn. 

Fysiotherapie speelt een belangrijke rol bij de preventie, behandeling en het beheer van osteoporose. Het doel van fysiotherapie is om de algehele mobiliteit, kracht en balans te verbeteren, evenals om het risico op vallen en fracturen te verminderen. Onderstaand staan een aantal specifieke manieren waarop fysiotherapie een rol kan spelen bij osteoporose:

• Oefenprogramma’s voor Botgezondheid: Fysiotherapeuten kunnen gepersonaliseerde oefenprogramma’s ontwikkelen die gericht zijn op het bevorderen van de botgezondheid. Dit omvat vaak gewichtdragende en weerstandsoefeningen die helpen bij het stimuleren van de botvorming.
• Krachttraining: Gerichte krachttraining, vooral voor de spieren rond de heupen en wervelkolom, kan de algehele botgezondheid verbeteren en het risico op fracturen verminderen.
• Balans- en Coördinatietraining: Omdat valpreventie cruciaal is bij osteoporose, kunnen fysiotherapeuten oefeningen en activiteiten aanbevelen die de balans en coördinatie verbeteren. Dit helpt het risico op vallen te verminderen.
• Houdingsadvies: Fysiotherapeuten kunnen advies geven over de juiste lichaamshouding en bewegingspatronen om overmatige belasting van de wervelkolom te voorkomen en het risico op wervelkolomfracturen te verminderen.
• Flexibiliteitsoefeningen: Flexibiliteit oefeningen kunnen helpen de mobiliteit te behouden en kunnen ook nuttig zijn bij het verminderen van pijn en stijfheid.
• Zachte mobilisatietechnieken: Fysiotherapeuten kunnen zachte mobilisatie technieken gebruiken om de gewrichtsbeweging te bevorderen zonder overmatige stress op de botten.
• Valpreventieprogramma’s: Fysiotherapeuten kunnen specifieke valpreventieprogramma’s aanbieden, waaronder oefeningen en strategieën om het risico op vallen te verminderen en de veiligheid bij dagelijkse activiteiten te vergroten.

Andere, niet fysiotherapeutische, behandelopties kunnen zijn:

• Medicatie:
  Bisfosfonaten: Deze medicijnen remmen het botverlies en bevorderen de
  botdichtheid. Alendronaat, risedronaat en ibandronaat zijn voorbeelden van bisfosfonaten
  Denosumab: Een medicijn dat de activiteit van cellen die bot afbreken, remt.
  Hormoonvervangingstherapie (HRT): Bij postmenopauzale vrouwen kan het gebruik van oestrogeen helpen bij het behoud van de botdichtheid. Dit wordt echter niet routinematig aanbevolen vanwege mogelijke bijwerkingen.
• Calcium en Vitamine D-supplementen:
  Een voldoende inname van calcium en vitamine D is essentieel voor de botgezondheid. Supplementen kunnen worden voorgeschreven als de inname via voeding niet voldoende is.
• Leefstijl aanpassingen: Stoppen met roken en matig alcoholgebruik verminderen, omdat deze gewoonten het botverlies kunnen versnellen.
• Chirurgische opties: In gevallen van ernstige fracturen kan chirurgie, zoals wervelkolomoperaties, worden overwogen.

Herstel van osteoporose:

Osteoporose is over het algemeen beschouwd als een chronische aandoening, wat betekent dat het niet volledig kan worden genezen. De focus van de behandeling ligt meestal op het beheren van de aandoening, het voorkomen van verdere botverlies en het minimaliseren van het risico op fracturen.

Wilt u weten of wij iets voor uw klachten kunnen betekenen, neem dan contact op!